Τους φακέλους τους θα πρέπει να ετοιμάζουν το επόμενο διάστημα εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, μιας και αρχίζει η περίοδος συλλογής δηλώσεων ιδιοκτησίας για το υπόλοιπο της χώρας. Πάνω από επτά εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να μπουν στη σειρά για να καταγράψουν την περιουσία τους.
Διευκρινίζεται πως όποια ακίνητα δεν δηλωθούν χαρακτηρίζονται «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων θα μπορούν να προσφύγουν δικαστικώς, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο. Για τα παλιά προγράμματα (1997-1999) ένα ακίνητο χαρακτηρίζεται «αγνώστου ιδιοκτήτη» αν δεν δηλωθεί σε 14 χρόνια και για τα νέα (2008 και μετά) αν δεν δηλωθεί σε επτά χρόνια. Σήμερα τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα ανέρχονται σε περίπου 200.000. Αυτά τα ακίνητα περιέρχονται στο Δημόσιο αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα αξιοποιηθούν.
Η νέα φάση
Αυτή η φάση αφορά την υλοποίηση 27 συμβάσεων που ανατέθηκαν στα τέλη του περασμένου χρόνου σε 16 μελετητικά σχήματα, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης τον Ιούνιο του 2021. Εκτός παραμένουν πέντε συμβάσεις του προγράμματος (που έχουν τον κωδικό «KTIMA 16») λόγω δικαστικών προσφυγών.
Αυτές αντιπροσωπεύουν το 7% των δικαιωμάτων και αντιστοιχούν στο 6,3% της έκτασης. Ετσι, γι» αυτόν τον λόγο η ολοκληρωτική κτηματογράφηση αναμένεται το 2022. Σημειώνεται πως με βάση τον αρχικό προγραμματικό η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2020.
Αν και τα πρώτα προγράμματα κτηματογράφησης ξεκίνησαν τη δεκαετία του «90, αυτή τη στιγμή έχει κτηματογραφηθεί το 29,2% των δικαιωμάτων.
Πότε ξεκινά το τελευταίο κύμα κτηματογράφησης;
Η συλλογή δηλώσεων για τις περιοχές της χώρας που δεν έχουν κτηματογραφηθεί ακόμα αναμένεται να ξεκινήσει σταδιακά τον Νοέμβριο.
Ποιες περιοχές αφορά;
Οι περιοχές που περιλαμβάνονται στην τελευταία γενιά κτηματογράφησης αφορούν όλες τις περιοχές της χώρας που δεν είχαν μέχρι τώρα ενταχθεί σε κάποιο από τα προηγούμενα προγράμματα κτηματογράφησης. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι αφορά όλες τις περιοχές της Ελλάδας εκτός από τα αστικά κέντρα και ορισμένες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας.
Πόσα είναι τα δικαιώματα;
Τα δικαιώματα που αναμένεται να καταγραφούν από το τελευταίο αυτό πρόγραμμα κτηματογράφησης εκτιμώνται σε περίπου 16,5 εκατομμύρια.
Πότε αρχίζει η ενημερωτική καμπάνια;
Η ενημερωτική καμπάνια θα αρχίσει από το ερχόμενο διάστημα και θα κορυφωθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2019.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι;
Ολα όσα θα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι για τη φάση της συλλογής των δηλώσεων του Κτηματολογίου περιγράφονται αναλυτικά στο φυλλάδιο που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του φορέα: http://www.ktimatologio.gr/mediacenter/Publications/2951.pdf
Μαζί με τη δήλωση ιδιοκτησίας καταβάλλεται και το ανταποδοτικό τέλος κτηματογράφησης των 35 ευρώ και 20 ευρώ για τους βοηθητικούς χώρους. Στις αγροτικές περιοχές οι ιδιοκτήτες που έχουν παραπάνω από δύο δικαιώματα στον ίδιο δήμο καταβάλλουν τέλη για δύο μόνο εγγραπτέα δικαιώματα, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού αυτών.
Είναι απαραίτητο το τοπογραφικό;
Εφόσον υπάρχει τοπογραφικό διάγραμμα, αντίγραφό του θα πρέπει να επισυνάπτεται με τη δήλωση των πολιτών, έτσι ώστε να γίνει ορθότερα ο εντοπισμός των δηλούμενων ακινήτων.
Θα εισπραχθούν τα 35 ευρώ από τα πρώτα προγράμματα;
Ολοι οι δικαιούχοι οφείλουν να καταβάλλουν τα προβλεπόμενα τέλη για τα εμπράγματα δικαιώματα που εγγράφονται στο Κτηματολόγιο.
Επιπλέον, θα εισπραχθεί – και – το ένα τοις χιλίοις επί της αξίας του δικαιώματος αφαιρουμένων των 20.000 ευρώ από τα προγράμματα του 2008 σε Αττική, Θεσσαλονίκη και πρωτεύουσες νομών;
Ολοι οι δικαιούχοι οφείλουν να καταβάλλουν τα προβλεπόμενα τέλη για τα εμπράγματα δικαιώματα που εγγράφονται στο Κτηματολόγιο. Σε ό,τι αφορά αυτό το τέλος, διευκρινίζεται ότι υπολογίζεται με βάση την τιμή ζώνης. Οπου δεν υπάρχει ο υπολογισμός, γίνεται με βάση τη φορολογική αξία αυτού. Παράδειγμα για ένα δικαίωμα (δηλαδή έναν ιδιοκτήτη) με αξία 50.000 ευρώ, ο υπολογισμός γίνεται ως εξής: αφαιρούνται οι 20.000 ευρω και μένουν οι 30.000 ευρώ. Το ένα τοις χιλίοις επί των 30.000 ευρώ είναι 30 ευρώ.
Παρατηρείται ή όχι χαμηλή προσέλευση στις μέχρι τώρα περιοχές όπου γίνεται κτηματογράφηση (αληθεύει το σχεδόν ένας στους 10;)
Ειδικά στις αγροτικές περιοχές υπάρχει μια καθυστέρηση στην ανταπόκριση των πολιτών, που οφείλεται στο γεγονός ότι στην αγροτική χώρα υπάρχει μεγάλο ποσοστό ακινήτων για τα οποία δεν έχει διευθετηθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς είτε λόγω κληρονομικής διαδοχής χωρίς αποδοχή κληρονομιάς, είτε λόγω αδυναμίας εντοπισμού πολλών αγροτικών ακινήτων από ιδιοκτήτες που έχουν μεταναστεύσει σε άλλες πόλεις ή σε άλλη χώρα, είτε λόγω χρησικτησιών.
Παρ’ όλα αυτά η πλειονότητα των υφιστάμενων δικαιωμάτων συλλέγεται κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει της έναρξης συλλογής δηλώσεων Κτηματολογίου για τις υπολειπόμενες περιοχές της χώρας, οι πολίτες καλούνται να προετοιμαστούν εγκαίρως για να είναι σε θέση να δηλώσουν τα ακίνητά τους. Οδηγίες προσφέρονται στον σχετικό οδηγό που έχουμε εκδώσει (βλ. ανωτέρω).
Η χρηματοδότηση θα γίνει από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΣΠΑ);
Εχει υποβληθεί πλήρης μελέτη βιωσιμότητας στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έτσι ώστε το έργο να συγχρηματοδοτηθεί από το επιχειρησιακό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία της προγραμματικής περιόδου 2014-2020. Αναμένεται η απόφαση της ΕΕ.
Τι αναμένεται από το ΣτΕ (έχουν προσφύγει οι μισοί υποθηκοφύλακες για τον νόμο που έκανε ΝΠΔΔ το Κτηματολόγιο) και πότε;
Εχει ολοκληρωθεί η συζήτηση από το ΣτΕ των εν λόγω προσφυγών και αναμένεται να εκδοθεί η σχετική απόφαση.
Συνεχίζεται η αποχή των υποθηκοφυλάκων; Τι επιπτώσεις έχει στη συλλογή δηλώσεων;
Η αποχή συγκεκριμένων υποθηκοφυλάκων συνεχίζεται. Παρ’ όλα αυτά, δεν επηρεάζεται η συλλογή δηλώσεων καθότι δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της δήλωσης η αναφορά στα στοιχεία μεταγραφής (εφόσον δεν τα έχει κρατήσει ο πολίτης θα πρέπει να τα ζητήσει από το οικείο υποθηκοφυλακείο), καθώς αυτά μπορούν να συμπληρωθούν και σε μεταγενέστερο χρόνο.
Τι γίνεται με τους δικηγόρους που παραιτήθηκαν (σχεδόν ένας στους τρεις); Ποιος θα κάνει την επίβλεψη στις νέες μελέτες; Θα ανανεωθεί η θητεία τους;
Ο φορέας Ελληνικό Κτηματολόγιο έχει ανακατανείμει τους υφιστάμενους πόρους της Νομικής Διεύθυνσης, έτσι ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα κατά την υλοποίηση των έργων κτηματογράφησης. Επιπλέον, έχουν γίνει ενέργειες να ενισχυθεί περαιτέρω ο φορέας με εξειδικευμένο προσωπικό μέσω του προγράμματος κινητικότητας του δημόσιου τομέα.
