Μέσα σε μια ταραγμένη περίοδο για τη Γερμανία, ο Αυστριακός σκηνοθέτης Fritz Lang (“Μετρόπολις”, Moonfleet” κ.α.) δημιουργεί τη πρώτη ομιλούσα ταινία του, που έμελλε να γίνει κλασική όχι μόνο ως ένα από τα καλύτερα αστυνομικά θρίλερ, αλλά και ως προπομπός του εφιάλτη που θα ερχότανε.
Από τους μορφασμούς του Peter Lorre μέχρι το ανατριχιαστικό σφύριγμα του μουσικού θέματος, η ταινία είναι ένα περίτεχνα στημένο φιλμ νουάρ, ένα παιχνίδι με το φως και τις σκιές, στα πρότυπα του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Έτσι ώστε ο τρόμος να απεικονίζεται ακόμα και σχηματικά – με γεωμετρικές παραμορφώσεις των προσώπων, των σπιτιών, των κτιρίων, των δρόμων. Έτσι, δημιουργείται ένα αποπνικτικό κλίμα, με το πνιγερό αστικό τοπίο της εποχής να σε εγκλωβίζει στο σασπένς.
Βασικός άξονας της ταινίας η εμβληματική ερμηνεία (και η πρώτη πρωταγωνιστική εμφάνιση) του Peter Lorre στο ρόλο του δολοφόνου. Το ύφος του, το άλλοτε τρομαγμένο και άλλοτε αρπαχτικό βλέμμα του αγριμιού, το σκυφτό του περπάτημα, οι ημίτρελλες γκριμάτσες στον καθρέφτη και το σφύριγμα δημιουργούν την εντύπωση πως ο δολοφόνος είναι πιο πολύ ένας τραγικός παλιάτσος παρά ένας αιμοβόρος δράκος. Παράλληλα, εισάγει και την ιδέα της αποκτήνωσης της κοινωνίας, που φτάνει σε ακρότητες από το φόβο της για τον αποτρόπαιο εγκληματία. Η επιθυμία τους για τιμωρία του δράκου είναι μια ανεξέλεγκτη δίψα για αίμα, που προκαλεί η κοινωνική σκοτεινιά.
Από τους μορφασμούς του Peter Lorre μέχρι το ανατριχιαστικό σφύριγμα του μουσικού θέματος, η ταινία είναι ένα περίτεχνα στημένο φιλμ νουάρ, ένα παιχνίδι με το φως και τις σκιές, στα πρότυπα του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Έτσι ώστε ο τρόμος να απεικονίζεται ακόμα και σχηματικά – με γεωμετρικές παραμορφώσεις των προσώπων, των σπιτιών, των κτιρίων, των δρόμων. Έτσι, δημιουργείται ένα αποπνικτικό κλίμα, με το πνιγερό αστικό τοπίο της εποχής να σε εγκλωβίζει στο σασπένς.
Βασικός άξονας της ταινίας η εμβληματική ερμηνεία (και η πρώτη πρωταγωνιστική εμφάνιση) του Peter Lorre στο ρόλο του δολοφόνου. Το ύφος του, το άλλοτε τρομαγμένο και άλλοτε αρπαχτικό βλέμμα του αγριμιού, το σκυφτό του περπάτημα, οι ημίτρελλες γκριμάτσες στον καθρέφτη και το σφύριγμα δημιουργούν την εντύπωση πως ο δολοφόνος είναι πιο πολύ ένας τραγικός παλιάτσος παρά ένας αιμοβόρος δράκος. Παράλληλα, εισάγει και την ιδέα της αποκτήνωσης της κοινωνίας, που φτάνει σε ακρότητες από το φόβο της για τον αποτρόπαιο εγκληματία. Η επιθυμία τους για τιμωρία του δράκου είναι μια ανεξέλεγκτη δίψα για αίμα, που προκαλεί η κοινωνική σκοτεινιά.
Ο Lang μαζί με τη τότε σύζυγό του, τη συγγραφέα Thea von Harbou, είχαν τη φιλοδοξία να γυρίσουν μια ταινία για το “πιο αποτρόπαιο και διεστραμμένο έγκλημα”. Αλλά το “Μ” είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Είναι ένα φρικιαστικό πορτρέτο μιας χώρας έντρομης, που με απόλυτη φυσικότητα έχει ανοίξει την αγκαλιά της στον Χίτλερ. Το «Μ» αναφέρεται στο αρχικό της λέξης «murderer» (δολοφόνος), ταυτόχρονα όμως αποτελεί και το πρώτο γράμμα της λέξης «mass», μάζα. Ποιος είναι πιο ένοχος, ποιος αμιγώς αθώος;
Η ταινία «Μ» έχει υπάρξει ένας κινηματογραφικός μύθος. Έχει ψηφιστεί σε πολυάριθμες λίστες ως μια από τις σημαντικότερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Το 2010, το περιοδικό Empire τη συμπεριέλαβε μέσα στις «100 καλύτερες ταινίες του παγκόσμιου σινεμά», ενώ έχει ψηφιστεί ως η σημαντικότερη Γερμανική ταινία όλων των εποχών από την Ένωση Γερμανικών Ταινιοθηκών.
M, Ο Δράκος του Ντίσελντορφ – M, Eine Stadt sucht einen Mörder
Crime, Mystery, Thriller | K-15 | 1931 | Ger | 117΄
σκηνοθεσία: Fritz Lang
σενάριο: Thea von Harbou (script), Fritz Lang (script)
παίζουν: Peter Lorre, Ellen Widmann, Inge Landgut
Η ταινία θα είναι διαθέσιμη στους παρακάτω συνδέσμους από την Δευτέρα 25/01 μέχρι και την Τετάρτη 27/01 στο site της λέσχης: https://www.filmhouse.gr/ και στο κανάλι της στο youtube: https://www.youtube.com/watch?v=2_7yM-8BDa8
