Όταν ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας παραιτήθηκε με το επιχείρημα πως : συχνά δεν τηρείται το δικαστικό απόρρητο , ένας απλός πολίτης σ’ ένα καφενείο, σχολίασε αυθόρμητα: μα γιατί να υπάρχει μυστικότητα?? Μήπως επειδή δέχονται ‘πιέσεις από έξω’, και πρέπει να τις κρύβουν?? ή μήπως ασκούνε ‘πιέσεις’ μεταξύ τους οι δικαστές?????
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας, για να μην γίνονται δικαστικά ‘μαγειρέματα’ , είχαν ‘εφεύρει’ τα φ α ν ε ρ ά λ α ϊ κ ά δ ι κ α σ τ ή ρ ι α.
Λέει -σχετικώς- ο Αριστοτέλης: Το κύριο γνώρισμα του Πολίτη, είναι το δικαίωμα να συμμετέχει στην απονομή δικαιοσύνης, όπως και στα δημόσια αξιώματα. (μετέχειν κρίσεως και αρχής) Πολιτικά Γ 1275a, 23
Για να μοιάσουμε στους αρχαίους, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις…
- όλα τα δικαστήρια να έχουν ενόρκους!!
Σήμερα υπάρχουν ένορκοι μόνο σε μερικά κακουργήματα, σε μικτά δικαστήρια 7 δικαστών, οι 3 είναι σπουδαγμένοι, και οι 4 λαϊκοί.
Πρέπει να υπάρχουν Λαϊκοί Δικαστές δια κληρώσεως, σε όλα τα δικαστήρια. Από πταίσματα, μέχρι κακουργήματα. Από απλές δίκες έως και Συμβούλιο Επικρατείας και Άρειο Πάγο!!.
Στις μικρές δίκες να είναι περισσότεροι οι λαϊκοί δικαστές, και λίγοι οι σπουδαγμένοι , ενώ στις δύσκολες δίκες πρέπει να είναι πιο πολλοί οι επαγγελματίες δικαστές, και λιγότεροι οι λαϊκοί (δηλαδή η ψήφος τους θα παίρνει αξία όταν υπάρχει διχογνωμία των ‘μεγάλων’ δικαστών) .
- ένορκος: μια λάθος λέξη: Ο όρκος που δίνουν είναι αντισυνταγματικός, έως αστείος: “Ορκιστείτε και υποσχεθείτε ότι θα θεωρήσετε με προσοχή και θα εξετάσετε με ευσυνειδησία,(…) θα έχετε στο νου σας μόνο το Θεό, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια και ότι θα ψηφίσετε κατά συνείδηση (…) για να έχετε βοηθό το Θεό και το Ιερό Ευαγγέλιό του“.
Πρέπει να ονομάζονται Λαϊκοί Κληρωτοί Δικαστές , και να υπογράφουν μία ΔΗΛΩΣΗ πως: α) δεν έχω φιλία ή προσωπική διαφορά ή συγγένεια, με τον κατηγορούμενο και τους αντίδικους, β) θα ψηφίσω δίκαια, χωρίς προκατάληψη ή συμφέρον, δεν θα παρασυρθώ από συναισθήματα, δεν θα δεχθώ πιέσεις από κανέναν, και γ) αν τυχόν δεν μπορέσω να εφαρμόσω όλα αυτά, θα ζητήσω να αντικατασταθώ.
- να γίνουν ενεργοί δικαστές . Σήμερα θεωρητικώς έχουν το δικαίωμα να κάνουν ερωτήσεις στους μάρτυρες και στον κατηγορούμενο, αφού πάρουν το λόγο από τον πρόεδρο, αλλά στην πράξη , λόγω φόβου, π ο τ έ κανένας ένορκος δεν ρώτησε για να μάθει κάτι, ώστε να δικάσει πιο σωστά.
Πρέπει οι δικαστές να διδάσκουν στους ένορκους το λειτούργημα του δικαστή, να τους παρακινούν να κάνουν ερωτήσεις, να συζητούν μεταξύ τους στα διαλείμματα της δίκης, κλπ.
- κλήρωση από εθελοντές, όχι υποχρεωτικά!
Σήμερα, το να γίνει κάποιος ένορκος -αν κληρωθεί- είναι υποχρεωτικό !!
Η διαδικασία είναι άχαρη, πολύωρη, και παίρνει ως αποζημίωση το κατώτερο μεροκάματο!!. Κι έτσι, κ α ν ε ί ς δεν θέλει να πάει για ένορκος, το αντιμετωπίζει ως αγγαρεία! Προσπαθεί να ‘φέρει ‘χαρτί’ ότι είναι άρρωστος ,( αυτός ή ένας από την οικογένειά του), ή φέρνει ‘χαρτί’ πως είναι σε διαταγμένη υπηρεσία (αν είναι υπάλληλος) , ή ότι υπάρχει άλλος σοβαρός λόγος… Αν δεν παρουσιαστεί χωρίς λόγο, τότε πληρώνει πρόστιμο , από 59 (!!) έως 120 ευρώ (!). Όλα αυτά δεν τιμούν την δικαιοσύνη…
το να είσαι Λαϊκός Δικαστής, θα θεωρείται ύψιστη τιμή
Πρέπει να υπάρχει Σ χ ο λ ή Λ α ϊ κ ώ ν Δ ι κ α σ τ ώ ν σε κάθε Πρωτοδικείο. Όσοι πολίτες επιθυμούν, θα δίνουν εξετάσεις για να εισαχθούν , θα φοιτούν για 3-6 μήνες, και πάλι κατόπιν εξετάσεων θα παίρνουν το ‘πτυχίο’ του Δόκιμου Λαϊκού Δικαστή..!.
- —Θα τους διδάσκουν: δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόροι, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, αστυνομικοί, κλπ.
- —Η θέση τους να είναι έμμισθη !!!. Να παίρνουν μία μικρή μηνιαία αποζημίωση, π.χ. 300 ευρώ το μήνα, + 50-100 ευρώ για κάθε παράσταση σε δικαστήριο, ανεξάρτητα από όποια άλλη δουλειά κάνουνε.
- —Να προέρχονται απ όλα τα κοινωνικά στρώματα, μέσης ηλικίας 35-60 χρονών. Τα απαραίτητα προσόντα τους, να είναι μόνο: η ψυχική υγεία, Απολυτήριο Λυκείου, λευκό Ποινικό Μητρώο.
- —Να καλούνται κατόπιν κληρώσεως, μιά ώρα πριν γίνει το δικαστήριο, ώστε κανείς να μην μπορεί να τους πιέσει ή εξαγοράσει. Να ενημερώνονται από τους δικαστές για το περιεχόμενο της δίκης, και τότε να δηλώνουν αν δέχονται να δικάσουν ή όχι .
- —Αν το αδίκημα έγινε σε μικρή πόλη , τότε καλό είναι να είναι ντόπιοι, ώστε να γνωρίζουν τους διάδικους και το θέμα της δίκης.
Αν όμως η δίκη είναι σοβαρή, τότε ας είναι από άλλο μέρος.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
σημειώσεις:
1. –Ο θεσμός των λαϊκών δικαστών μοιάζει πολύ με τα δημοψηφίσματα, διότι μοιράζει στον λαό την ευθύνη μιας απόφασης . Μειώνει την απόσταση μεταξύ εξουσίας και λαού, είναι άκρως δημοκρατικός θεσμός.
- –Οι λαϊκοί δικαστές, δικάζουν με το ‘πνεύμα’ του νόμου, και είναι πιο επιεικείς από τους ψυχρούς δικαστές, που κοιτούν το ‘γράμμα’ του νόμου.
Ο μόνος φόβος, είναι πως ίσως παρασυρθούν από συναισθήματα, αλλά αυτό διορθώνεται με την εκπαίδευσή τους στη Σχολή Λαϊκών Δικαστών .
3.–Στην Αμερική υπάρχουν ένορκοι και στις αστικές υποθέσεις. Και μάλιστα ο Αμερικανός Πολίτης έχει το δικαίωμα να ζητήσει αμιγές ορκωτό δικαστήριο, μόνο από Λαϊκούς, όπως γινόταν στην αρχαία Αθήνα!!!
- –Η θεσμός των Λαϊκών Δικαστών σε όλες τις δίκες, μπορεί να ξεκινήσει ‘πιλοτικά’ και αρχικώς με ολίγους. Στην πορεία θα αυξάνονται, και το ιδανικό είναι να αντικαταστήσουν πλήρως, στο μέλλον, τους σημερινούς Δικαστές που είναι Δημόσιοι Υπάλληλοι…
