Σύμφωνα με το άρθρο 266 του Ν. 5037/2023 οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές και υπομισθωτές, οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων έχουν την υποχρέωση καθαρισμού τους από την 1η έως την 30ή Απριλίου εκάστου έτους, καθώς και την υποχρέωση συντήρησης τους καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους. Η διάταξη αυτή αφορά χώρους που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, επί εκτάσεων που βρίσκονται εντός ακτίνας εκατό μέτρων (100 μ.), από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και επί εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα
Ο δήμος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, μεριμνά για τη διενέργεια αυτοψίας. Αν οι υπόχρεοι προς καθαρισμό δεν συμμορφωθούν, ο δήμος επιβάλλει πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ. Κατά του προστίμου ο ενδιαφερόμενος δύναται να υποβάλει ένσταση στο Δήμο εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών. Εάν αυτή δεν γίνει αποδεκτή, εντός προθεσμίας πέντε (5) ημερών ο δήμος προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα, βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.
Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας για τη βεβαίωση συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, και βάσει αυτής, προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των ως άνω χώρων για την άρση του κινδύνου.
Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος διαπιστώνεται με σχετικό έγγραφο της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας των προηγούμενων εδαφίων, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός για την άμεση άρση του κινδύνου.
Σε κάθε περίπτωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού, καταλογίζεται εξ ολοκλήρου στους υπόχρεους, από τον οικείο δήμο, η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
Ο απαιτούμενος καθαρισμός των οικοπέδων περιλαμβάνει:
- υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από κτίσματα (τουλάχιστον 3μ.) δημιουργώντας κίνδυνο μετάδοσης της πυρκαγιάς. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
- κλάδεμα της κόμης των δέντρων από το έδαφος, εξασφαλίζοντας, σε κάθε περίπτωση, την απόσταση του φυλλώματος από το έδαφος στο 1,50μ. περίπου. Σε περίπτωση κλίσης στο έδαφος, το ύψος του κλαδέματος (περίπου 1,50μ.) πρέπει να υπολογίζεται στην κοντινότερη θέση του φυλλώματος ως προς το έδαφος. Ειδικότερα, πρέπει να προβλέπεται κλάδεμα του φυλλώματος, σε περίπτωση που εμπλέκονται τα κλαδιά των δένδρων και κλάδεμα κόμης όταν υπάρχει ξερή βλάστηση (ξερά κλαδιά) και περιορισμός της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, ώστε να δημιουργούνται ζώνες προσπέλασης και διάδρομοι κίνησης αν απαιτηθεί για την ανάπτυξη πυροσβεστικού εξοπλισμού για την κατάσβεση.
- απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων εντός των ως άνω χώρων και
- συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
